Prompt
stringlengths
10
1.22k
Answer
stringlengths
5
3.98k
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 17 Libertà dei media 1 La libertà della stampa, della radio e della televisione nonché di altre forme di telediffusione pubblica di produzioni e informazioni è garantita.
17 Libertad da las medias 1 La libertad da la pressa, dal radio e da la televisiun sco er d’autras furmas da derasaziun publica da producziuns ed infurmaziuns tras meds da telediffusiun è garantida.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Ognuno ha il diritto di costituire associazioni, di aderirvi o di farne parte e di partecipare alle attività associative.
2 Mintga persuna ha il dretg da furmar associaziuns, da sa participar u d’appartegnair a talas u da far part da las activitads d’associaziuns.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 32 Procedura penale 1 Ognuno è presunto innocente fintanto che non sia condannato con sentenza passata in giudicato.
32 Procedura penala 1 Mintga persuna vala sco innocenta fin che la condemnaziun ha vigur legala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 20 Libertà della scienza La libertà della ricerca e dell’insegnamento scientifici è garantita.
20 Libertad da la scienza La libertad da l’instrucziun e perscrutaziun scientifica è garantida.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 42 Compiti della Confederazione 1 La Confederazione adempie i compiti che le sono assegnati dalla Costituzione.
42 Incumbensas da la Confederaziun 1 La Confederaziun ademplescha las incumbensas che la vegnan attribuidas da la Constituziun federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Le restrizioni dei diritti fondamentali devono essere giustificate da un interesse pubblico o dalla protezione di diritti fondamentali altrui.
2 Restricziuns da dretgs fundamentals ston esser giustifitgadas tras in interess public u tras la protecziun da dretgs fundamentals da terzas persunas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: In casi eccezionali, la Confederazione e i Cantoni possono escludere per legge la via giudiziaria.
En cas excepziunals pon la Confederaziun ed ils chantuns excluder tras lescha il giudicament giudizial.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 La Confederazione e i Cantoni si adoperano affinché ognuno sia assicurato contro le conseguenze economiche della vecchiaia, dell’invalidità, della malattia, dell’infortunio, della disoccupazione, della maternità, dell’orfanità e della vedovanza.
2 La Confederaziun ed ils chantuns s’engaschan che mintga persuna saja assicurada cunter las consequenzas economicas da vegliadetgna, invaliditad, malsogna, accident, dischoccupaziun, maternitad, dal daventar orfen, vaiv u vaiva.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Lascia ai Cantoni anche sufficienti fonti di finanziamento e contribuisce a fare in modo ch’essi dispongano dei mezzi finanziari necessari per adempiere i loro compiti.10 Art.
Ella als lascha funtaunas da finanziaziun suffizientas e contribuescha ch’els disponian dals meds finanzials necessaris per ademplir lur incumbensas.9 7 Acceptà en la votaziun dal pievel dals 28 da nov.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 52 Ordine costituzionale 1 La Confederazione tutela l’ordine costituzionale dei Cantoni.
52 Urden constituziunal 1 La Confederaziun protegia l’urden constituziunal dals chantuns.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 38 Acquisizione e perdita della cittadinanza 1 La Confederazione disciplina l’acquisizione e la perdita della cittadinanza per origine, matrimonio e adozione.
38 Acquist e perdita dals dretgs da burgais 1 La Confederaziun regla l’acquist e la perdita dals dretgs da burgais tras derivanza, maridaglia ed adopziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 La Confederazione tiene conto delle competenze dei Cantoni e ne salvaguarda gli interessi.
3 La Confederaziun respecta las cumpetenzas dals chantuns e defenda lur interess.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: In particolare possono adempiere insieme compiti d’interesse regionale.
Els pon oravant tut ademplir communablamain incumbensas d’interess regiunal.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Sono eccettuati i casi in cui il Tribunale federale giudica come istanza unica.
Resalvads èn ils cas, en ils quals il Tribunal federal decida sco suletta instanza.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Sostiene le autorità civili nel far fronte a gravi minacce per la sicurezza interna e ad altre situazioni straordinarie.
Ella sustegna las autoritads civilas en cas da resistenza cunter grondas smanatschas da la segirezza interna ed en cas d’autras situaziuns extraordinarias.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 59 Servizio militare e servizio sostitutivo 1 Gli uomini svizzeri sono obbligati al servizio militare.
59 Servetsch militar e servetsch da cumpensaziun 1 Mintga Svizzer è obligà da far servetsch militar.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 Chi non presta il servizio obbligatorio, militare o civile è tenuto a pagare una tassa.
3 Svizzers che na prestan ni servetsch militar ni servetsch da cumpensaziun, han da pajar ina taxa.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 La Confederazione si adopera per salvaguardare l’indipendenza e il benessere del Paese; contribuisce in particolare ad aiutare le popolazioni nel bisogno e a lottare contro la povertà nel mondo, contribuisce a far rispettare i diritti umani e a promuovere la democrazia, ad assicurare la convivenza pacifica dei popoli nonché a salvaguardare le basi naturali della vita.
2 La Confederaziun s’engascha per mantegnair l’independenza da la Svizra e per sia prosperitad; ella contribuescha oravant tut a mitigiar la miseria e la povradad en il mund, a respectar ils dretgs umans ed a promover la democrazia, a la convivenza paschaivla dals pievels sco er a mantegnair il fundament natiral da la vita.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 60 Organizzazione, istruzione e equipaggiamento dell’esercito 1 La legislazione militare nonché l’organizzazione, l’istruzione e l’equipaggiamento dell’esercito competono alla Confederazione.
60 Organisaziun, instrucziun ed equipament da l’armada 1 La legislaziun militara sco er l’organisaziun, l’instrucziun e l’equipament da l’armada suttastattan a la Confederaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 La Confederazione emana prescrizioni sull’impiego della protezione civile in caso di catastrofi e in situazioni di emergenza.
2 La Confederaziun decretescha prescripziuns davart l’engaschament da la protecziun civila en cas da catastrofas e da situaziuns d’urgenza.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 63a25 Scuole universitarie 1 La Confederazione gestisce i politecnici federali.
63a25 Scolas autas 1 La Confederaziun maina las scolas politecnicas federalas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 53 Esistenza e territorio dei Cantoni 1 La Confederazione protegge l’esistenza e il territorio dei Cantoni.
53 Existenza e territori dals chantuns 1 La Confederaziun protegia l’existenza ed il territori dals chantuns.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 68 Sport 1 La Confederazione promuove lo sport, in particolare l’educazione sportiva.
68 Sport 1 La Confederaziun promova il sport, oravant tut la scolaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 4 La Confederazione emana prescrizioni per un’adeguata compensazione della perdita di guadagno.
4 La Confederaziun decretescha prescripziuns davart la cumpensaziun commensurada da la perdita dal gudogn.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 65 Statistica 1 La Confederazione rileva i dati statistici necessari sullo stato e l’evoluzione della popolazione, dell’economia, della società, della formazione, della ricerca, del territorio e dell’ambiente in Svizzera.29 2 Può emanare prescrizioni sull’armonizzazione e la gestione di registri ufficiali per contenere quanto possibile l’onere dei rilevamenti.
65 Statistica 1 La Confederaziun rimna las datas statisticas necessarias davart il stadi ed il svilup da la populaziun, da l’economia, da la societad, da la furmaziun, da la perscrutaziun, dal territori e da l’ambient en Svizra.29 2 Ella po decretar prescripziuns davart l’armonisaziun e la direcziun da registers uffizials per limitar ils sforzs per las retschertgas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 Con la collaborazione dei Cantoni, la Confederazione stabilisce i principi per l’accesso dei giovani alla pratica musicale e la promozione dei talenti musicali.
3 En cooperaziun cun ils chantuns determinescha la Confederaziun princips per l’access da la giuventetgna al far musica e per la promoziun da talents musicals.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 71 Cinematografia 1 La Confederazione può promuovere la produzione cinematografica svizzera e la cultura cinematografica.
71 Film 1 La Confederaziun po promover la producziun svizra da films e la cultura da film.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 Può emanare prescrizioni sullo sport giovanile e dichiarare obbligatorio l’insegnamento dello sport nelle scuole.
3 Ella po decretar prescripziuns davart il sport da giuvenils e declerar sco obligatorica l’instrucziun da sport en scola.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 70 Lingue 1 Le lingue ufficiali della Confederazione sono il tedesco, il francese e l’italiano.
70 Linguas 1 Las linguas uffizialas da la Confederaziun èn il tudestg, il franzos ed il talian.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 74 Protezione dell’ambiente 1 La Confederazione emana prescrizioni sulla protezione dell’uomo e del suo ambiente naturale da effetti nocivi o molesti.
74 Protecziun da l’ambient 1 La Confederaziun decretescha prescripziuns davart la protecziun da l’uman e da ses ambient natiral cunter effects nuschaivels u mulestus.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 Nell’adempimento dei suoi compiti, tiene conto della pluralità culturale e linguistica del Paese.
3 Tar l’adempliment da sias incumbensas prenda ella resguard da la varietad culturala e linguistica dal pajais.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 La Confederazione e i Cantoni promuovono la comprensione e gli scambi tra le comunità linguistiche.
3 La Confederaziun ed ils chantuns promovan la communicaziun ed il barat tranter las cuminanzas linguisticas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Per garantire la pace linguistica rispettano la composizione linguistica tradizionale delle regioni e considerano le minoranze linguistiche autoctone.
Per mantegnair l’enclegientscha tranter las cuminanzas linguisticas, respectan els la cumposiziun linguistica istorica e resguardan las minoritads linguisticas tradiziunalas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 5 La Confederazione sostiene i provvedimenti dei Cantoni dei Grigioni e del Ticino volti a conservare e promuovere le lingue romancia e italiana.
5 La Confederaziun sustegna mesiras dals chantuns Grischun e Tessin per mantegnair e promover la lingua rumantscha e taliana.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 61 Protezione civile 1 La legislazione sulla protezione civile di persone e beni dalle conseguenze di conflitti armati compete alla Confederazione.
61 Protecziun civila 1 La legislaziun davart la protecziun civila da persunas e bains cunter las consequenzas da conflicts armads è chaussa da la Confederaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 75b37 Abitazioni secondarie* 1 La quota di abitazioni secondarie rispetto al totale delle unità abitative e della superficie lorda per piano utilizzata a scopo abitativo di un Comune non può eccedere il 20 per cento.
75b37 Abitaziuns secundaras* 1 La quota d’abitaziuns secundaras è limitada a maximalmain 20 pertschient da l’effectiv total d’unitads d’abitar e da la surfatscha d’auzada brutta che vegn utilisada per intents d’abitar en ina vischnanca.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 85 Tassa sul traffico pesante* 1 La Confederazione può riscuotere sul traffico pesante una tassa commisurata alle prestazioni o al consumo, per quanto tale traffico causi alla collettività costi che non possono essere coperti con altre prestazioni o tasse.
85 Taxa sin il traffic da camiuns pesants* 1 La Confederaziun po incassar sin il traffic da camiuns pesants ina taxa dependenta da la prestaziun e dal consum da carburant, uschenavant ch’il traffic da camiuns pesants chaschuna custs a la generalitad che n’èn betg cuvrids d’autras prestaziuns u taxas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 L’infrastruttura ferroviaria è finanziata mediante un fondo.
2 L’infrastructura da viafier vegn finanziada sur in fond.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 91 Trasporto di energia 1 La Confederazione emana prescrizioni sul trasporto e l’erogazione di energia elettrica.
91 Transport d’energia 1 La Confederaziun decretescha prescripziuns davart il transport e la furniziun da l’energia electrica.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 89 Politica energetica 1 Nell’ambito delle loro competenze, la Confederazione e i Cantoni si adoperano per un approvvigionamento energetico sufficiente, diversificato, sicuro, economico ed ecologico, nonché per un consumo energetico parsimonioso e razionale.
89 Politica d’energia 1 La Confederaziun ed ils chantuns s’engaschan en il rom da lur cumpetenzas per in provediment d’energia suffizient, diversifitgà, segir, economic ed ecologicamain acceptabel sco er per in consum d’energia spargnus e raziunal.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: La Confederazione ha il diritto di utilizzare le acque per le sue aziende di trasporto; in corrispettivo versa un canone e un’indennità.
La Confederaziun ha il dretg d’utilisar las auas per sias interpresas da transport; ella paja per quest intent ina taxa ed ina indemnisaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 87a45 Infrastruttura ferroviaria * 1 La Confederazione assume l’onere maggiore del finanziamento dell’infrastruttura ferroviaria.
87a45 Infrastructura da viafier* 1 La Confederaziun surpiglia la chargia principala da la finanziaziun da l’infrastructura da viafier.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Il Consiglio federale prende le misure necessarie.
Il Cussegl federal prenda las mesiras necessarias.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 5 Nella sua politica energetica, la Confederazione tiene conto di quanto intrapreso dai Cantoni e dai Comuni nonché dall’economia; prende in considerazione le condizioni nelle singole regioni del Paese e la sostenibilità economica.
5 La Confederaziun tegna quint en sia politica d’energia da las stentas dals chantuns e da las vischnancas sco er da l’economia; ella resguarda las relaziuns en las singulas regiuns dal pajais e quai ch’è economicamain supportabel.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 82 Circolazione stradale 1 La Confederazione emana prescrizioni sulla circolazione stradale.
82 Traffic sin via 1 La Confederaziun decretescha prescripziuns davart il traffic sin via.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 È istituito un finanziamento speciale per i seguenti compiti e spese connessi alla circolazione stradale: a. contributi a provvedimenti volti a promuovere il traffico combinato e il tra sporto di veicoli a motore accompagnati; b. contributi ai costi delle strade principali; c. contributi a opere di protezione contro le forze della natura e a prov vedimenti di protezione dell’ambiente e del paesaggio resi necessari dal traf fico stradale; d. contributi generali alle spese cantonali per le strade aperte ai veicoli a moto re; e. contributi ai Cantoni senza strade nazionali; f. ricerca e amministrazione; g.44 ... 4 Al finanziamento speciale è accreditata la metà del prodotto netto dell’imposta di consumo sui carburanti, eccetto i carburanti per l’aviazione, di cui all’articolo 131 capoverso 1 lettera e, al netto dei mezzi di cui al capoverso 2 lettera e. 5 Se ne è comprovata la necessità per il finanziamento speciale o per la costituzione di riserve adeguate nell’ambito di tale finanziamento, il prodotto dell’imposta di consumo di cui all’articolo 131 capoverso 1 lettera d è accreditato al finanziamento speciale anziché al fondo.
3 Per las suandantas incumbensas ed expensas en connex cun il traffic sin via vegn manada ina finanziaziun speziala: a. las contribuziuns a mesiras per promover il traffic cumbinà ed il transport da vehichels a motor accumpagnads; b. las contribuziuns als custs per las vias principalas; c. las contribuziuns ad ovras da protecziun cunter forzas da la natira ed a mesi ras da la protecziun da l’ambient e da la cuntrada che daventan necessarias pervia dal traffic sin via; d. las contribuziuns generalas als custs dals chantuns per vias ch’èn avertas per il traffic da vehichels a motor; e. las contribuziuns als chantuns senza vias naziunalas; f. la perscrutaziun e l’administraziun; g.44 ... 4 A la finanziaziun speziala vegn bunifitgada la mesadad dal retgav net da la taglia da consum sin tut ils carburants, cun excepziun dals carburants d’aviatica, tenor l’artitgel 131 alinea 1 litera e minus ils meds finanzials tenor l’alinea 2 litera e.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 La legislazione sugli impianti di trasporto in condotta di carburanti o combustibili liquidi o gassosi compete alla Confederazione.
2 La legislaziun davart conducts da bischens per transportar carburants u combustibels liquids u en furma da gas è chaussa da la Confederaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 93 Radiotelevisione 1 La legislazione sulla radiotelevisione nonché su altre forme di telediffusione pubblica di produzioni e informazioni compete alla Confederazione.
93 Radio e televisiun 1 La legislaziun davart radio e televisiun sco er davart autras furmas da telediffusiun publica da represchentaziuns ed infurmaziuns suttastat a la Confederaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 La Confederazione emana principi per l’utilizzazione delle energie indigene e di quelle rinnovabili e per un consumo energetico parsimonioso e razionale.
2 La Confederaziun fixescha ils princips per l’utilisaziun da l’energia indigena e regenerabla e per in consum d’energia spargnus e raziunal.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 8642 Impiego di tasse per compiti e spese connessi alla circolazione stradale* 1 Le strade nazionali e i contributi ai provvedimenti volti a migliorare, nell’ambito della circolazione stradale, l’infrastruttura dei trasporti nelle città e negli agglomerati sono finanziati mediante un fondo.
8642 Impundaziun da taxas per incumbensas ed expensas en connex cun il traffic sin via* 1 Las vias naziunalas sco er las contribuziuns a mesiras per meglierar l’infrastructura da traffic en citads ed aglomeraziuns en connex cun il traffic sin via vegnan finanziadas sur in fond.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Presentano gli avvenimenti in modo corretto e riflettono adeguatamente la pluralità delle opinioni.
Els preschentan ils eveniments a moda correcta ed reflecteschan adequatamain la diversitad da las opiniuns.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Le tariffe sono stabilite secondo principi unitari.
Las tariffas vegnan fixadas tenor princips unitars.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 96 Politica di concorrenza 1 La Confederazione emana prescrizioni contro gli effetti economicamente o socialmente nocivi di cartelli e di altre forme di limitazione della concorrenza.
96 Politica da concurrenza 1 La Confederaziun decretescha prescripziuns cunter consequenzas economicamain u socialmain nuschaivlas da cartels e d’autras restricziuns da la concurrenza.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 94 Principi dell’ordinamento economico 1 La Confederazione e i Cantoni si attengono al principio della libertà economica.
94 Princips da l’urden economic 1 La Confederaziun ed ils chantuns sa tegnan al princip da la libertad economica.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Le casse pensioni votano nell’interesse dei loro assicurati e rendono pubblico il loro voto.
Las cassas da pensiun voteschan en l’interess da lur persunas assicuradas e rendan transparent co ch’ellas han votà.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 I Cantoni prevedono una procedura di conciliazione o una procedura giudiziaria semplice e rapida per le controversie fino a un dato valore litigioso.
3 Ils chantuns prevesan per dispitas fin ad ina tscherta valur ina procedura da mediaziun u ina procedura giudiziala simpla e speditiva.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Emana prescrizioni sui mezzi giuridici di cui possono avvalersi le organizzazioni dei consumatori.
2 Ella decretescha prescripziuns davart ils meds giuridics che stattan a disposiziun a las organisaziuns dals consuments.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 La Banca nazionale svizzera, in quanto banca centrale indipendente, conduce una politica monetaria nell’interesse generale del Paese; è amministrata con la collaborazione e sotto la vigilanza della Confederazione.
2 La Banca naziunala svizra fa sco banca centrala independenta ina politica monetara che serva als interess generals dal pajais; ella vegn administrada cun la cooperaziun e sut la surveglianza da la Confederaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 104a49 Sicurezza alimentare Al fine di garantire l’approvvigionamento della popolazione con derrate alimentari la Confederazione crea presupposti per: a. preservare le basi della produzione agricola, in particolare le terre coltive; b. una produzione di derrate alimentari adeguata alle condizioni locali ed effi ciente sotto il profilo dello sfruttamento delle risorse; c. un’agricoltura e una filiera alimentare orientate verso il mercato; d. relazioni commerciali transfrontaliere che concorrano allo sviluppo ecologi camente sostenibile dell’agricoltura e della filiera alimentare; e. un impiego di derrate alimentari rispettoso delle risorse.
104a49 Segirezza alimentara Per garantir il provediment da la populaziun cun victualias stgaffescha la Confederaziun premissas per: a. la garanzia da la basa per la producziun agricula, en spezial il terren cultiva bel; b. ina producziun da victualias ch’è adattada a las cundiziuns localas e che dovra las resursas en moda effizienta; c. in’agricultura ed in’economia alimentara ch’èn orientadas al martgà; d. relaziuns commerzialas transcunfinalas che gidan a sviluppar en moda durai vla l’agricultura e l’economia alimentara; e. in diever da victualias che spargna resursas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 105 Alcol La legislazione sulla fabbricazione, l’importazione, la rettificazione e la vendita di distillati compete alla Confederazione.
105 Alcohol La legislaziun davart la fabricaziun, l’import, la purificaziun e la vendita da vinars suttastat a la Confederaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 In casi speciali può prendere provvedimenti a tutela dell’economia indigena.
2 En cas spezials po ella prender mesiras per proteger l’economia indigena.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 101 Politica economica esterna 1 La Confederazione salvaguarda gli interessi dell’economia svizzera all’estero.
101 Politica d’economia da l’exteriur 1 La Confederaziun defenda ils interess da l’economia svizra en l’exteriur.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Emana prescrizioni sulla fabbricazione, l’acquisto e lo smercio nonché sull’importazione, l’esportazione e il transito di materiale bellico.
2 Ella decretescha prescripziuns davart la fabricaziun, l’acquist e la vendita sco er davart l’import, l’export ed il transit da material da guerra.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 107 Armi e materiale bellico 1 La Confederazione emana prescrizioni contro l’abuso di armi, accessori di armi e munizioni.
107 Armas e material da guerra 1 La Confederaziun decretescha prescripziuns cunter il diever abusiv d’armas, d’accessoris d’armas e da muniziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 112a55 Prestazioni complementari 1 La Confederazione e i Cantoni versano prestazioni complementari a persone il cui fabbisogno vitale non è coperto dall’assicurazione vecchiaia, superstiti e invalidità.
112a55 Prestaziuns supplementaras 1 La Confederaziun ed ils chantuns pajan prestaziuns supplementaras a persunas, tar las qualas las prestaziuns da l’assicuranza per vegls, survivents ed invalids na cuvran betg il basegn d’existenza.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 108 Promozione della costruzione d’abitazioni e dell’accesso alla proprietà 1 La Confederazione promuove la costruzione d’abitazioni e l’acquisto in proprietà di appartamenti e case per il fabbisogno privato personale, nonché l’attività di enti e organizzazioni dediti alla costruzione d’abitazioni a scopi d’utilità pubblica.
108 Promoziun da la construcziun d’abitaziuns e da la proprietad d’abitaziuns 1 La Confederaziun promova la construcziun d’abitaziuns ed er l’acquist da proprietad d’abitaziuns e da chasas destinadas al diever persunal da privats sco er l’activitad da purtaders ed organisaziuns per la construcziun d’abitaziuns d’util public.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 112b56 Promozione dell’integrazione degli invalidi* 1 La Confederazione promuove l’integrazione degli invalidi versando prestazioni in denaro e in natura.
112b56 Promoziun da l’integraziun d’invalids* 1 La Confederaziun promova l’integraziun d’invalids cun pajar prestaziuns finanzialas e materialas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 La Confederazione emana prescrizioni concernenti: a. la formazione e il perfezionamento per le professioni delle cure mediche di base, nonché i requisiti per l’esercizio delle stesse; b. l’adeguata remunerazione delle prestazioni della medicina di famiglia.
2 La Confederaziun decretescha prescripziuns davart: a. la scolaziun e la furmaziun supplementara per professiuns dal provediment medicinal da basa e las pretensiuns per pratitgar questas professiuns; b. l’indemnisaziun adequata da las prestaziuns da la medischina da famiglia.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: La Confederazione disciplina le eccezioni e le competenze.
La Confederaziun regla las excepziuns e las cumpetenzas.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Può emanare prescrizioni sugli assegni familiari e gestire una cassa federale di compensazione familiare.
2 Ella po decretar prescripziuns davart ils supplements da famiglia e manar ina cassa federala da cumpensaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 4 La Confederazione può dichiarare obbligatoria l’affiliazione a casse di compensazione familiari e all’assicurazione per la maternità, in generale o per singoli gruppi della popolazione, e subordinare le sue prestazioni ad adeguate prestazioni dei Cantoni.
4 La Confederaziun po declerar sco obligatorica la participaziun a cassas da cumpensaziun per famiglias e l’assicuranza da maternitad, saja quai generalmain u per singulas gruppas da la populaziun; ella po far dependentas sias prestaziuns da prestaziuns commensuradas dals chantuns.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 118b60 Ricerca sull’essere umano 1 La Confederazione emana prescrizioni in materia di ricerca sull’essere umano, per quanto la tutela della dignità umana e della personalità lo richieda.
118b60 Perscrutaziun vi da l’uman 1 La Confederaziun decretescha prescripziuns davart la perscrutaziun vi da l’uman, uschenavant che la protecziun da sia dignitad e da sia persunalitad pretendan quai.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 12269 Diritto civile 1 La legislazione nel campo del diritto civile e della procedura civile compete alla Confederazione.
12269 Dretg civil 1 La legislaziun concernent il dretg civil ed il dretg da process civil suttastat a la Confederaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 La donazione di organi, tessuti e cellule umane è gratuita.
3 La donaziun d’organs, da tessids e da cellas d’umans è gratuita.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Sezione 10: Diritto civile, diritto penale, metrologia Art.
10. partiziun Dretg civil, dretg penal, metrologia Art.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2010 – RU 2010 1569; FF 2007 6099, 2009 5789, 2010 2317).
2010 – AS 2010 1569; BBl 2007 6713, 2009 6649, 2010 2625).
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Per quanto compatibile con il tipo di imposta, in tale ambito vanno osservati in particolare i principi della generalità e dell’uniformità dell’imposizione, come pure il principio dell’imposizione secondo la capacità economica.
2 Uschenavant ch’il gener da taglia permetta quai, èn d’observar oravant tut ils princips da la generalitad e da la regularitad da l’imposiziun da taglia sco er il princip da l’imposiziun tenor la capacitad economica.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2027 l’aliquota speciale per le prestazioni del settore alberghiero ammonta al 3,7 % (art.
2027 importa la taxa speziala per prestaziuns dal sectur d’alloschament 3,7 % (art.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Esse possono partecipare alle elezioni del Consiglio nazionale e alle votazioni federali, nonché lanciare e firmare iniziative popolari e referendum in materia federale.
2 Els pon sa participar a las elecziuns dal Cussegl naziunal ed a las votaziuns federalas e dastgan lantschar e suttascriver iniziativas dal pievel e referendums en fatgs federals.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 La Confederazione può emanare prescrizioni contro il conferimento di agevolazioni fiscali ingiustificate.
3 La Confederaziun po decretar prescripziuns cunter la concessiun d’avantatgs fiscals nungiustifitgads.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 124 Aiuto alle vittime di reati La Confederazione e i Cantoni provvedono affinché chi sia stato leso nella sua integrità fisica, psichica o sessuale in seguito a un reato riceva aiuto, nonché un’equa indennità qualora gliene siano derivate difficoltà economiche.
124 Agid a victimas Confederaziun e chantuns procuran che persunas ch’èn vegnidas pregiuditgadas tras in delict en lur integritad corporala, psichica u sexuala, obtegnian agid e vegnian er indemnisadas commensuradamain, sch’ellas èn vegnidas en difficultads economicas pervia dal delict.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 3 Se l’iniziativa viola il principio dell’unità della forma o della materia o disposizioni cogenti del diritto internazionale, l’Assemblea federale la dichiara nulla in tutto o in parte.
3 Sche l’iniziativa violescha l’unitad da la furma, l’unitad da la materia u disposiziuns obligantas dal dretg internaziunal, vegn ella declerada sco cumplettamain u parzialmain nunvalaivla da l’Assamblea federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2003 – RU 2003 1949; FF 2001 4315 4511, 2002 5783, 2003 2713 3394 3401).
2003 – AS 2003 1949; BBl 2001 4803 6080, 2002 6485, 2003 3111 3954 3960).
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 140 Referendum obbligatorio 1 Sottostanno al voto del Popolo e dei Cantoni: a. le modifiche della Costituzione; b. l’adesione a organizzazioni di sicurezza collettiva o a comunità sopranazio nali; c. le leggi federali dichiarate urgenti, prive di base costituzionale e con durata di validità superiore a un anno; tali leggi devono essere sottoposte a vota zione entro un anno dalla loro adozione da parte dell’Assemblea federale.
140 Referendum obligatoric 1 Al pievel ed als chantuns vegnan preschentadas per la votaziun: a. las midadas da la Constituziun federala; b. la participaziun ad organisaziuns per la segirezza collectiva u a cuminanzas supranaziunalas; c. las leschas federalas decleradas sco urgentas che n’han nagina basa constitu ziunala e che han ina durada da validitad che surpassa in onn; talas leschas federalas ston vegnir preschentadas per la votaziun entaifer in onn suenter l’acceptaziun tras l’Assamblea federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 4 Se condivide un’iniziativa presentata in forma di proposta generica, l’Assemblea federale elabora la revisione parziale nel senso dell’iniziativa e la sottopone al voto del Popolo e dei Cantoni.
4 Sche l’Assamblea federala va d’accord cun ina iniziativa en furma d’ina proposta generala, elavura ella la revisiun parziala en il senn da l’iniziativa e la suttametta a la votaziun dal pievel e dals chantuns.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 1 non è mai entrato in vi gore nel testo del DF del 4 ott.
1 n’è mai entrà en vigur en la versiun dal COF dals 4 d’oct.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 138 Iniziativa popolare per la revisione totale della Costituzione federale 1 100 000 aventi diritto di voto possono proporre la revisione totale della Costituzione entro diciotto mesi dalla pubblicazione ufficiale della relativa iniziativa.88 2 Tale proposta va sottoposta al Popolo per approvazione.
138 Iniziativa dal pievel per ina revisiun totala da la Constituziun federala 1 100 000 votantas e votants pon proponer, aifer 18 mais dapi la publicaziun uffiziala da lur iniziativa, ina revisiun totala da la Constituziun federala.87 2 Questa proposta è da suttametter al pievel per la votaziun.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Se il decreto di approvazione di un trattato internazionale sottostà al referendum facoltativo, l’Assemblea federale può includere nel decreto le modifiche legislative necessarie per l’attuazione del trattato.
2 Sch’il conclus d’approvaziun d’in contract internaziunal è suttamess al referendum facultativ, po l’Assamblea federala integrar en quel las midadas legalas che servan a la realisaziun dal contract.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 155 Servizi del Parlamento L’Assemblea federale dispone di servizi parlamentari.
155 Servetschs dal parlament L’Assamblea federala dispona dals servetschs dal parlament.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Le decisioni dell’Assemblea federale richiedono l’accordo delle due Camere.
2 Las decisiuns da l’Assamblea federala pretendan la concordanza dals dus cussegls.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 2 Competenze normative possono essere delegate mediante legge federale, sempreché la presente Costituzione non lo escluda.
2 Cumpetenzas legislativas pon vegnir attribuidas tras lescha federala, sche quai na vegn betg exclus da la Constituziun federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 164 Legislazione 1 Tutte le disposizioni importanti che contengono norme di diritto sono emanate sotto forma di legge federale.
164 Legislaziun 1 Tut las disposiziuns legalas impurtantas èn da decretar en la furma d’ina lescha federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 178 Amministrazione federale 1 Il Consiglio federale dirige l’amministrazione federale.
178 Administraziun federala 1 Il Cussegl federal dirigia l’administraziun federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 166 Relazioni con l’estero e trattati internazionali 1 L’Assemblea federale partecipa all’elaborazione della politica estera e vigila sulla cura delle relazioni con l’estero.
166 Relaziuns cun l’exteriur e contracts internaziunals 1 L’Assamblea federala sa participescha a la furmaziun da la politica exteriura e surveglia la tgira da las relaziuns cun l’exteriur.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 163 Forma degli atti emanati dall’Assemblea federale 1 L’Assemblea federale emana norme di diritto sotto forma di legge federale o ordinanza.
163 Furma dals decrets da l’Assamblea federala 1 L’Assamblea federala decretescha disposiziuns legalas en la furma da leschas federalas u d’ordinaziuns.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 160 Diritto di iniziativa e di proposta 1 Ciascun membro del Parlamento, ciascun gruppo, ciascuna commissione parlamentare e ciascun Cantone ha il diritto di sottoporre iniziative all’Assemblea federale.
160 Dretg d’iniziativa e dretg da proposta 1 Mintga commember dals cussegls, mintga fracziun, mintga cumissiun parlamentara e mintga chantun ha il dretg d’inoltrar iniziativas a l’Assamblea federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 183 Finanze 1 Il Consiglio federale elabora il piano finanziario e il progetto di preventivo e allestisce il consuntivo della Confederazione.
183 Finanzas 1 Il Cussegl federal elavura il plan da finanzas ed il preventiv e prepara il quint dal stadi.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: Se mobilita in servizio attivo più di 4000 militari o se questa mobilitazione si estende presumibilmente oltre le tre settimane, convoca immediatamente l’Assemblea federale.
Sch’el mobilisescha dapli che 4000 members da l’armada per il servetsch activ u sch’ins po presumar che quest engaschament duria dapli che trais emnas, sto vegnir convocada immediatamain l’Assamblea federala.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 190 Diritto determinante Le leggi federali e il diritto internazionale sono determinanti per il Tribunale federale e per le altre autorità incaricate dell’applicazione del diritto.
190 Dretg decisiv Leschas federalas ed il dretg internaziunal èn decisivs per il Tribunal federal e per las autras autoritads incaricadas d’applitgar il dretg.
Übersetze diesen Text aus dem Italienischen ins Rumantsch Grischun: 147 Procedura di consultazione I Cantoni, i partiti politici e gli ambienti interessati sono consultati nell’ambito della preparazione di importanti atti legislativi e di altri progetti di ampia portata, nonché su importanti trattati internazionali.
147 Procedura da consultaziun Ils chantuns, las partidas politicas ed ils circuls interessads vegnan envidads da prender posiziun tar la preparaziun da decrets impurtants e d’auters projects da gronda muntada sco er tar impurtants contracts da dretg internaziunal.