Persian BLiMP (experimental!)
Collection
8 items
•
Updated
original
stringlengths 7
1.08k
| corrupted
stringlengths 8
1.1k
|
|---|---|
این شهر در برآورد سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۹٬۶۱۶٬۰۰۰ تن جمعیت داشته است و براساس برآورد سال ۲۰۱۸ سازمان ملل متحد، سی و چهارمین شهر پرجمعیت جهان و پرجمعیتترین شهر غرب آسیا محسوب میشود .
|
این شهر در برآورد سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۹٬۶۱۶٬۰۰۰ تن جمعیت داشتهاند و براساس برآورد سال ۲۰۱۸ سازمان ملل متحد، سی و چهارمین شهر پرجمعیت جهان و پرجمعیتترین شهر غرب آسیا محسوب میشود .
|
پیشینهٔ زندگی در تهران به دوران نوسنگی برمیگردد و کاوشهای باستانشناسی صورتگرفته در تهران، منجر به کشف اسکلتهای ۷۰۰۰ سالهٔ انسان و ابزارهای سنگی شده است .
|
پیشینهٔ زندگی در تهران به دوران نوسنگی برمیگردند و کاوشهای باستانشناسی صورتگرفته در تهران، منجر به کشف اسکلتهای ۷۰۰۰ سالهٔ انسان و ابزارهای سنگی شده است .
|
تا قبل از آن تهران بخشی از استان شمال بود که به همراه استانهای گیلان، مازندران، گرگان، اصفهان، مرکزی، زنجان و سمنان، یک واحد تقسیماتی کشوری را تشکیل میدادند .
|
تا قبل از آن تهران بخشی از استان شمال بودن که به همراه استانهای گیلان، مازندران، گرگان، اصفهان، مرکزی، زنجان و سمنان، یک واحد تقسیماتی کشوری را تشکیل میدادند .
|
در اوایل سده هفتم، با ویرانی شهر ری و مهاجرت مردم آن به تهران، دانش تجارت، ساختوساز و شهروندی مردم ری به تهران انتقال یافت و باعث پیشرفت آن شد .
|
در اوایل سده هفتم، با ویرانی شهر ری و مهاجرت مردم آن به تهران، دانش تجارت، ساختوساز و شهروندی مردم ری به تهران انتقال یافتند و باعث پیشرفت آن شد .
|
در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد اما سرچشمهٔ شکوفایی و پیشرفت این شهر، به پایتختی آن برمیگردد .
|
در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد اما سرچشمهٔ شکوفایی و پیشرفت این شهر، به پایتختی آن برمیگردند .
|
آقامحمدخان قاجار، بنیانگذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سالها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند .
|
آقامحمدخان قاجار، بنیانگذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سالها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواندند .
|
در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و شمار کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافت؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت .
|
در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و شمار کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافتند؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت .
|
با انقلاب ۱۳۵۷ و آغاز جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعهای در تهران صورت نگرفت و پس از پایان این دوره، توسعهٔ پایتخت ایران ادامه یافت و تهران به کانون پذیرش جمعیت در ایران تبدیل شد .
|
با انقلاب ۱۳۵۷ و آغاز جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعهای در تهران صورت نگرفت و پس از پایان این دوره، توسعهٔ پایتخت ایران ادامه یافتند و تهران به کانون پذیرش جمعیت در ایران تبدیل شد .
|
بر اساس آمار سال ۱۳۹۵، سهم تهران در کل تولید ناخالص داخلی ایران ۲۱ درصد است و با اختصاص نیمی از بخش صنعت کشور به خود، نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد .
|
بر اساس آمار سال ۱۳۹۵، سهم تهران در کل تولید ناخالص داخلی ایران ۲۱ درصد است و با اختصاص نیمی از بخش صنعت کشور به خود، نقش مهمی در اقتصاد ایران میدارند .
|
این شهر یکی از مهمترین مراکز گردشگری ایران به حساب میآید و دارای مجموعهای از جاذبههای گردشگری است که شامل کاخها و موزههایش میشود .
|
این شهر یکی از مهمترین مراکز گردشگری ایران به حساب میآیند و دارای مجموعهای از جاذبههای گردشگری است که شامل کاخها و موزههایش میشود .
|
تهران با میزبانی بازیهای آسیایی ۱۹۷۴، نخستین شهر در خاورمیانه بود که میزبان بازیهای آسیایی شد و مجموعهٔ ورزشی آزادی به عنوان یکی از پیشرفتهترینهای آن دوران، همزمان با این بازیها در ۱۰ شهریور ۱۳۵۳ گشایش یافت .
|
تهران با میزبانی بازیهای آسیایی ۱۹۷۴، نخستین شهر در خاورمیانه بودن که میزبان بازیهای آسیایی شد و مجموعهٔ ورزشی آزادی به عنوان یکی از پیشرفتهترینهای آن دوران، همزمان با این بازیها در ۱۰ شهریور ۱۳۵۳ گشایش یافتند .
|
از نظر اداری، تهران به ۲۲ منطقه و ۱۲۲ ناحیهٔ شهری تقسیم شده است و شهرهای تجریش و ری را دربر گرفته است .
|
از نظر اداری، تهران به ۲۲ منطقه و ۱۲۲ ناحیهٔ شهری تقسیم شده است و شهرهای تجریش و ری را دربر گرفتهاند .
|
شهردار تهران توسط شورای شهر تهران انتخاب میشود و این شورا بر عملکرد شهرداری نظارت کرده و برای ادارهٔ شهر، قانونگذاری میکند .
|
شهردار تهران توسط شورای شهر تهران انتخاب میشود و این شورا بر عملکرد شهرداری نظارت کردهان و برای ادارهٔ شهر، قانونگذاری میکنند .
|
در سال ۱۳۴۷، نخستین طرح جامع تهران، با افق ۲۵ ساله و با مسئولیت عبدالعزیز فرمانفرمائیان و ویکتور گروئن تهیه شد که از مهمترین مبناهای قانونی توسعهٔ شهر تهران بوده است .
|
در سال ۱۳۴۷، نخستین طرح جامع تهران، با افق ۲۵ ساله و با مسئولیت عبدالعزیز فرمانفرمائیان و ویکتور گروئن تهیه شد که از مهمترین مبناهای قانونی توسعهٔ شهر تهران بودهاند .
|
به عنوان یک مرکز سیاسی و اداری، مهمترین نهادهای دولتی و قضایی ایران، همانند وزارتخانهها و مجلس شورای اسلامی که تهران ۳۰ نماینده در آن دارد، در این شهر واقع شده است .
|
به عنوان یک مرکز سیاسی و اداری، مهمترین نهادهای دولتی و قضایی ایران، همانند وزارتخانهها و مجلس شورای اسلامی که تهران ۳۰ نماینده در آن میدارند، در این شهر واقع شده است .
|
از دید ناهمواریهای طبیعی، تهران به دو ناحیهٔ دشتی و کوهپایهایِ البرز تقسیم میشود و گسترهٔ کنونی آن از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافته است .
|
از دید ناهمواریهای طبیعی، تهران به دو ناحیهٔ دشتی و کوهپایهایِ البرز تقسیم میشود و گسترهٔ کنونی آن از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافتهاند .
|
در بیشتر سالها، فصل زمستان نیمی از کل بارشهای سالانهٔ تهران را تأمین میکند و فصل تابستان نیز کمبارانترین فصل در تهران است .
|
در بیشتر سالها، فصل زمستان نیمی از کل بارشهای سالانهٔ تهران را تأمین میکنند و فصل تابستان نیز کمبارانترین فصل در تهران است .
|
منشأ نام تهران به صورت قطعی مشخص نیست و دربارهٔ ریشهشناسی آن، چند دیدگاه وجود دارد :
|
منشأ نام تهران به صورت قطعی مشخص نیست و دربارهٔ ریشهشناسی آن، چند دیدگاه وجود میدارند :
|
املای نام در طول زمان تغییر کرده است .
|
املای نام در طول زمان تغییر کردهاند .
|
حرف ابتدایی «ط» برای مدت طولانی به همان شیوهای که «ت» استفاده میشد، به کار میرفت و انتخاب مورد علاقه در بیشتر اسناد نوشته شده تا اوایل سده بیستم بود .
|
حرف ابتدایی «ط» برای مدت طولانی به همان شیوهای که «ت» استفاده میشد، به کار میرفتن و انتخاب مورد علاقه در بیشتر اسناد نوشتهان شده تا اوایل سده بیستم بودن .
|
ران پسوندی به معنای «دامنه» است و شمیران و تهران به بالادست و پاییندست بودن اشاره دارد .
|
ران پسوندی به معنای «دامنه» است و شمیران و تهران به بالادست و پاییندست بودن اشاره میدارند .
|
تهران تغییر شکل یافتهٔ تهرام به معنای «منطقهٔ گرمسیر» است و در مقابل آن شمیرام یا شمیران به معنای «منطقهٔ سردسیر» قرار دارد .
|
تهران تغییر شکل یافتهٔ تهرام به معنای «منطقهٔ گرمسیر» است و در مقابل آن شمیرام یا شمیران به معنای «منطقهٔ سردسیر» قرار میدارند .
|
سراسر دشت پهناوری که امروزه «تهران بزرگ» خوانده میشود، در میان کوههای اطراف خود، گود به نظر میرسید و بدین سبب ته ران نام گرفت .
|
سراسر دشت پهناوری که امروزه «تهران بزرگ» خوانده میشود، در میان کوههای اطراف خود، گود به نظر میرسیدن و بدین سبب ته ران نام گرفتند .
|
پس از آن نیز نام تهران به خاطر انار خوبش در فارسنامهٔ ابن بلخی آمده است .
|
پس از آن نیز نام تهران به خاطر انار خوبش در فارسنامهٔ ابن بلخی آمدهاند .
|
این افراد همواره با همسایگان خود در ستیز بوده و نسبت به حاکمانشان سر ناسازگاری داشتهاند .
|
این افراد همواره با همسایگان خود در ستیز بودهان و نسبت به حاکمانشان سر ناسازگاری داشتهاند .
|
روستایی که پیشدرآمد شهر تهران بوده است، پیش از اسلام نیز وجود داشت و پس از اسلام نام آن معرب گردیده است و از تهران به طهران تبدیل شد .
|
روستایی که پیشدرآمد شهر تهران بودهاند، پیش از اسلام نیز وجود داشتند و پس از اسلام نام آن معرب گردیده است و از تهران به طهران تبدیل شد .
|
همزمان با جنبش مشروطه که تغییرات زیادی در ادبیات و نگارش زبان فارسی به وجود آمد، بهمرور املای تهران رواج یافت و پس از تأسیس فرهنگستان ایران و تأکید آن بر املای تهران، املای دیگر (طهران) کاملاً منسوخ شد .
|
همزمان با جنبش مشروطه که تغییرات زیادی در ادبیات و نگارش زبان فارسی به وجود آمدند، بهمرور املای تهران رواج یافتند و پس از تأسیس فرهنگستان ایران و تأکید آن بر املای تهران، املای دیگر (طهران) کاملاً منسوخ شد .
|
تاریخ سکونت در تهران به زمانهای باستان برمیگردد و شواهدی از فعالیتهای کشاورزی در این منطقه به قدمت ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد در سایت نئولیتیک چشمه علی در ری وجود دارد .
|
تاریخ سکونت در تهران به زمانهای باستان برمیگردند و شواهدی از فعالیتهای کشاورزی در این منطقه به قدمت ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد در سایت نئولیتیک چشمه علی در ری وجود میدارند .
|
یافتههای باستانشناسی در ری، ازجمله سفالها، نشان میدهد که این منطقه در زمان ورود آریاییها (حدود ۱۲۰۰-۱۰۰۰ قبل از میلاد) مسکونی بوده است .
|
یافتههای باستانشناسی در ری، ازجمله سفالها، نشان میدهند که این منطقه در زمان ورود آریاییها (حدود ۱۲۰۰-۱۰۰۰ قبل از میلاد) مسکونی بودهاند .
|
توسعه تهران احتمالاً به استفاده از آبهای سطحی از سیستم جاجرود مرتبط بوده است .
|
توسعه تهران احتمالاً به استفاده از آبهای سطحی از سیستم جاجرود مرتبط بودهاند .
|
تهران پیشینهای طولانی دارد و باستانشناسان بر این باورند که زندگی در این منطقه به دوران نوسنگی برمیگردد .
|
تهران پیشینهای طولانی میدارند و باستانشناسان بر این باورند که زندگی در این منطقه به دوران نوسنگی برمیگردند .
|
در اثر کاوشهای علمی سیفالله کامبخشفرد، در سال ۱۳۴۸ در ارتفاعات قیطریه، دومین کشف بزرگ باستانشناسی تهران پس از ری به دست آمد که قدمت تمدن در این شهر را به سه هزار و دویست سال پیش میرساند .
|
در اثر کاوشهای علمی سیفالله کامبخشفرد، در سال ۱۳۴۸ در ارتفاعات قیطریه، دومین کشف بزرگ باستانشناسی تهران پس از ری به دست آمدند که قدمت تمدن در این شهر را به سه هزار و دویست سال پیش میرساند .
|
در اوایل سده هفتم بر اثر حملهٔ چندبارهٔ مغولها به ری و رخدادهایی همانند زلزله، ری که از شهرهای پرآوازهٔ آن دوران بود، ویران گشت، بسیاری از مردمش کشته شدند و گروههایی از آنها نیز به دیگر نقاط پناه بردند؛ تهران یکی از محلهایی بود که پناهگاه مردم ری شد که این در کنار انتقال دانش ساختوساز، تجارت و شهروندی مردم ری به تهران، توانست آغاز فصل تازهای برای پیشرفت تهران باشد .
|
در اوایل سده هفتم بر اثر حملهٔ چندبارهٔ مغولها به ری و رخدادهایی همانند زلزله، ری که از شهرهای پرآوازهٔ آن دوران بودنن، ویران گشتند، بسیاری از مردمش کشته شدند و گروههایی از آنها نیز به دیگر نقاط پناه بردند؛ تهران یکی از محلهایی بودنن که پناهگاه مردم ری شد که این در کنار انتقال دانش ساختوساز، تجارت و شهروندی مردم ری به تهران، توانست آغاز فصل تازهای برای پیشرفت تهران باشند .
|
گزارشهای تاریخی مختلف نشان میدهند که شخصیتهای برجستهای از تهران عبور کرده یا برای مدتهای متفاوتی در آنجا اقامت داشتهاند .
|
گزارشهای تاریخی مختلف نشان میدهند که شخصیتهای برجستهای از تهران عبور کردهان یا برای مدتهای متفاوتی در آنجا اقامت داشتهاند .
|
ارجاعات مهمی از سوی جغرافیدان یاقوت حموی ارائه شده است که با وجود عدم آشنایی شخصی با تهران، در سال ۶۱۷ هجری (۱۲۲۰ میلادی) به ری سفر کرده و هشت سال قبل از حمله مغول اطلاعاتی دربارهٔ تهران از یک ساکن محلی که او را قابل اعتماد میدانست، جمعآوری کرده است .
|
ارجاعات مهمی از سوی جغرافیدان یاقوت حموی ارائه شده است که با وجود عدم آشنایی شخصی با تهران، در سال ۶۱۷ هجری (۱۲۲۰ میلادی) به ری سفر کردهان و هشت سال قبل از حمله مغول اطلاعاتی دربارهٔ تهران از یک ساکن محلی که او را قابل اعتماد میدانستند، جمعآوری کردهان است .
|
بعداً، زکریا بن محمد قزوینی که در سال ۶۷۴ هجری (۱۲۷۵ میلادی) می زیست، عمدتاً گزارش یاقوت را بازتولید کرده و احتمالاً مشاهدات خود را نیز به آن افزوده است .
|
بعداً، زکریا بن محمد قزوینی که در سال ۶۷۴ هجری (۱۲۷۵ میلادی) می زیست، عمدتاً گزارش یاقوت را بازتولید کردهان و احتمالاً مشاهدات خود را نیز به آن افزوده است .
|
یاقوت حموی تهران را به عنوان یک بازارگاه (قُرَا) یا حتی «بازارگاه بزرگ» (قَرْیَةٌ کَبِیرَةٌ) توصیف کرده است که از دوازده محله (مَحَلَّه) تشکیل شده بود، که این عدد ممکن است نمادین باشد .
|
یاقوت حموی تهران را به عنوان یک بازارگاه (قُرَا) یا حتی «بازارگاه بزرگ» (قَرْیَةٌ کَبِیرَةٌ) توصیف کردهاند که از دوازده محله (مَحَلَّه) تشکیل شده بود، که این عدد ممکن است نمادین باشند .
|
هر محله تحت سرپرستی یک بزرگ (شیخ) بود و رقابتهای بین این شیخها به حدی شدید بود که ساکنان معمولاً از ورود به محلههای یکدیگر خودداری میکردند .
|
هر محله تحت سرپرستی یک بزرگ (شیخ) بودنن و رقابتهای بین این شیخها به حدی شدید بودنن که ساکنان معمولاً از ورود به محلههای یکدیگر خودداری میکردند .
|
قزوینی اشاره کرده است که روابط با مقامات محلی نیز به همین اندازه دشوار بود و ساکنان تهران در مورد میزان مالیاتهای خود با فرماندار استانی دچار اختلافات تلخی بودند .
|
قزوینی اشاره کردهاند که روابط با مقامات محلی نیز به همین اندازه دشوار بودن و ساکنان تهران در مورد میزان مالیاتهای خود با فرماندار استانی دچار اختلافات تلخی بودنند .
|
ویژگیهای معماری منحصر به فرد تهران برای ناظران اولیه جالب توجه بود .
|
ویژگیهای معماری منحصر به فرد تهران برای ناظران اولیه جالب توجه بودن .
|
بسیاری از این خانهها زیرزمینی یا نیمهزیرزمینی بودند که دسترسی به آنها را دشوار میساخت .
|
بسیاری از این خانهها زیرزمینی یا نیمهزیرزمینی بودند که دسترسی به آنها را دشوار میساختن .
|
قزوینی آنها را به «حفرههای جربوعه» (کَنافِقَائِی الیَرْبُع) تشبیه کرده است .
|
قزوینی آنها را به «حفرههای جربوعه» (کَنافِقَائِی الیَرْبُع) تشبیه کردهاند .
|
این عادات غارنشینی تا حدی تا زمانهای نسبتاً اخیر ادامه داشت .
|
این عادات غارنشینی تا حدی تا زمانهای نسبتاً اخیر ادامه داشتند .
|
اگرچه نویسندگان دوره صفوی دیگر به این موضوع اشاره نکردند، اما مسافر کِر پورتِر در سال ۱۸۱۸ مشاهده کرد که در داخل شهر، چاهها و حفرههایی به مسکنهای زیرزمینی برای فقرا یا اصطبلهایی برای حیوانات بارکش منتهی میشد .
|
اگرچه نویسندگان دوره صفوی دیگر به این موضوع اشاره نکردندند، اما مسافر کِر پورتِر در سال ۱۸۱۸ مشاهده کردند که در داخل شهر، چاهها و حفرههایی به مسکنهای زیرزمینی برای فقرا یا اصطبلهایی برای حیوانات بارکش منتهی میشد .
|
چنین شرایط زندگی احتمالاً به امنیت در جوّ ناآرام شهر کمک میکرد، هرچند که این پدیده در سرتاسر شمال ایران به عنوان راهی برای مقابله با سرماهای زمستانی رایج بود .
|
چنین شرایط زندگی احتمالاً به امنیت در جوّ ناآرام شهر کمک میکردن، هرچند که این پدیده در سرتاسر شمال ایران به عنوان راهی برای مقابله با سرماهای زمستانی رایج بودن .
|
در سال ۹۳۳، شاه تهماسب صفوی فرمان ساخت حصاری با چهار دروازه و ۱۱۴ برج را برای تهران داد .
|
در سال ۹۳۳، شاه تهماسب صفوی فرمان ساخت حصاری با چهار دروازه و ۱۱۴ برج را برای تهران دادند .
|
این کار که برای پشتیبانی از پایتخت آن زمان کشور، قزوین صورت گرفت، بر اهمیت تهران افزود؛ پس از این نیز بناهایی شامل حمام، تکیه و مدرسهٔ خانم به دستور مهینبانو، خواهر شاه تهماسب، ساخته شدند .
|
این کار که برای پشتیبانی از پایتخت آن زمان کشور، قزوین صورت گرفتند، بر اهمیت تهران افزود؛ پس از این نیز بناهایی شامل حمام، تکیه و مدرسهٔ خانم به دستور مهینبانو، خواهر شاه تهماسب، ساخته شدند .
|
از دیگر رخدادهای مهم آن دوران، ساخت بازاری برای تهران بود که پس از ساخت حصار انجام شد .
|
از دیگر رخدادهای مهم آن دوران، ساخت بازاری برای تهران بودن که پس از ساخت حصار انجام شد .
|
پس از سرنگونی صفویان، تهران به دست افغانها افتاد و بار دیگر مرکز رخدادها و توجهات شد .
|
پس از سرنگونی صفویان، تهران به دست افغانها افتادند و بار دیگر مرکز رخدادها و توجهات شد .
|
نادرشاه افشار تهران را از افغانها گرفت و پسرش، رضاقلی میرزا را حکمران آن کرد که نشان از اهمیت این شهر در آن زمان داشت؛ پیشینهٔ محلههایی نظیر چالهمیدان و عودلاجان نیز به این دوران برمیگردد .
|
نادرشاه افشار تهران را از افغانها گرفتند و پسرش، رضاقلی میرزا را حکمران آن کردند که نشان از اهمیت این شهر در آن زمان داشتند؛ پیشینهٔ محلههایی نظیر چالهمیدان و عودلاجان نیز به این دوران برمیگردند .
|
تهران که پس از صفویان بارها محل اقامت افراد مهم حکومتی بود، در ۱۱۳۹ بیشتر هم مورد توجه قرار گرفت و کریمخان زند اقداماتی را برای پایتخت شدن تهران انجام داد؛ او برای مدت کوتاهی تهران را به عنوان پایتخت برگزید اما در نهایت به دلایل اقلیمی و زیستمحیطی، پایتخت را به شیراز منتقل کرد .
|
تهران که پس از صفویان بارها محل اقامت افراد مهم حکومتی بودن، در ۱۱۳۹ بیشتر هم مورد توجه قرار گرفتند و کریمخان زنند اقداماتی را برای پایتخت شدن تهران انجام دادند؛ او برای مدت کوتاهی تهران را به عنوان پایتخت برگزید اما در نهایت به دلایل اقلیمی و زیستمحیطی، پایتخت را به شیراز منتقل کردند .
|
آقامحمدخان قاجار، بنیانگذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سالها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند .
|
آقامحمدخان قاجار، بنیانگذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سالها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواندند .
|
در آن زمان جمعیت تهران از بیست هزار تن فراتر نمیرفت و نیمی از تهران باغ و بستان بود .
|
در آن زمان جمعیت تهران از بیست هزار تن فراتر نمیرفت و نیمی از تهران باغ و بستان بودن .
|
چنانکه منابع دوره قاجاریه میگویند، آقامحمدخان آن را «مقر اساس سلطانی» و «مقر ایالت و مرکز خلافت» تبدیل کرد .
|
چنانکه منابع دوره قاجاریه میگویند، آقامحمدخان آن را «مقر اساس سلطانی» و «مقر ایالت و مرکز خلافت» تبدیل کردند .
|
آقامحمدخان معماران و صنعتگران زیادی را با خود از اصفهان به تهران برد .
|
آقامحمدخان معماران و صنعتگران زیادی را با خود از اصفهان به تهران بردند .
|
از دلایلی که آقامحمدخان، تهران را به عنوان پایتخت ایران برگزید، میتوان به موقعیت راهبردی جنگی، خودکفایی تولیدی و اقتصادی تهران آن زمان، نزدیکی به گرگان (مرکز ایل قاجار) و نزدیکی به ری اشاره کرد .
|
از دلایلی که آقامحمدخان، تهران را به عنوان پایتخت ایران برگزید، میتوان به موقعیت راهبردی جنگی، خودکفایی تولیدی و اقتصادی تهران آن زمان، نزدیکی به گرگان (مرکز ایل قاجار) و نزدیکی به ری اشاره کردند .
|
این نشان میدهد که جایگاه تهران به عنوان مرکز حکومت از همان آغاز رسمیت داشته است .
|
این نشان میدهند که جایگاه تهران به عنوان مرکز حکومت از همان آغاز رسمیت داشتهاند .
|
پایتخت ایران در زمان قاجاریه پیشرفت قابل توجهی داشت .
|
پایتخت ایران در زمان قاجاریه پیشرفت قابل توجهی داشتند .
|
فتحعلیشاه و محمدشاه قاجار اقدامات مهمی در راستای بهبود وضعیت پایتخت انجام دادند؛ با این حال تغییرات بنیادین شهر تهران در دوران ناصری انجام شد؛ این دوران که با اقداماتی همچون تأسیس ادارات، بیمارستان دولتی، دارالفنون، بهبود اساسی راههای اصلی و طرح نقشهٔ جدید شهر همراه بود، باعث شد تهران به بزرگترین شهر ایران با ۲۵۰٬۰۰۰ تن جمعیت تبدیل شود .
|
فتحعلیشاه و محمدشاه قاجار اقدامات مهمی در راستای بهبودن وضعیت پایتخت انجام دادند؛ با این حال تغییرات بنیادین شهر تهران در دوران ناصری انجام شد؛ این دوران که با اقداماتی همچون تأسیس ادارات، بیمارستان دولتی، دارالفنون، بهبودن اساسی راههای اصلی و طرح نقشهٔ جدید شهر همراه بودن، باعث شد تهران به بزرگترین شهر ایران با ۲۵۰٬۰۰۰ تن جمعیت تبدیل شود .
|
طی اشغال ایران در جنگ جهانی اول، روسیه پس از اشغال شمال غرب ایران، در اطراف قزوین لشکر کشید و با نزدیک شدن به تهران باعث بحرانی شدن اوضاع تهران و انحلال مجلس شد .
|
طی اشغال ایران در جنگ جهانی اول، روسیه پس از اشغال شمال غرب ایران، در اطراف قزوین لشکر کشیدند و با نزدیک شدن به تهران باعث بحرانی شدن اوضاع تهران و انحلال مجلس شد .
|
اما از دست رفتن پایتخت ممکن بود به شورش شهرها منجر شود .
|
اما از دست رفتن پایتخت ممکن بودن به شورش شهرها منجر شود .
|
از این رو با جداسازی دولت و سلطنت، پایتخت دولت وقت به قم و سپس به اصفهان مهاجرت کرد و پایتخت سلطنت همچنان در تهران ماند .
|
از این رو با جداسازی دولت و سلطنت، پایتخت دولت وقت به قم و سپس به اصفهان مهاجرت کردند و پایتخت سلطنت همچنان در تهران مانند .
|
در سال ۱۲۹۴ نبرد رباطکریم در برابر روسها رخ داد؛ با آن که مقاومت مردمی در برابر روسها شکست خورد، اما پایتخت همچنان تهران ماند .
|
در سال ۱۲۹۴ نبرد رباطکریم در برابر روسها رخ دادند؛ با آن که مقاومت مردمی در برابر روسها شکست خوردند، اما پایتخت همچنان تهران مانند .
|
در کتاب ایران و مسئله ایران نوشته جرج کرزن آمده است: «ناصرالدین شاه بعد از بیست سال که از دوران فرمانروائی او گذشته از قرار معلوم به فکرش رسید که قبلة عالم در محوطة غیرکافی محصور گردیده از این رو ناگهان تهران بر مدار گسترش افتاد و او در صدد برآمد که حدود سابق آن را خراب کند و محلاتش را وسعت دهد .
|
در کتاب ایران و مسئله ایران نوشته جرج کرزن آمدهاند: «ناصرالدین شاه بعد از بیست سال که از دوران فرمانروائی او گذشته از قرار معلوم به فکرش رسیدند که قبلة عالم در محوطة غیرکافی محصور گردیده از این رو ناگهان تهران بر مدار گسترش افتادند و او در صدد برآمد که حدود سابق آن را خراب کندند و محلاتش را وسعت دهد .
|
در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و تعداد کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافت؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت .
|
در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و تعداد کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافتند؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت .
|
گامهای مهم صنعتیشدن تهران نیز در این دوران برداشته شدند .
|
گامهای مهم صنعتیشدن تهران نیز در این دوران برداشتهان شدند .
|
کارخانههای سیمان، بلورسازی، چیتسازی، دخانیات و صنایع نظامی در پیرامون پایتخت ساخته شدند؛ ایستگاه راهآهن نیز در همین دوران گشایش یافت .
|
کارخانههای سیمان، بلورسازی، چیتسازی، دخانیات و صنایع نظامی در پیرامون پایتخت ساخته شدند؛ ایستگاه راهآهن نیز در همین دوران گشایش یافتند .
|
نوگرایی، نیازهای تازه، گرد هم آمدن نخبگان اجتماعی و خواست هیئت حاکمه برای ایجاد آرمانشهری که همانند پایتختهای کشورهای پیشرفتهٔ غربی باشد، ذهنیت تحول شهری را در تهران به وجود آورد .
|
نوگرایی، نیازهای تازه، گرد هم آمدن نخبگان اجتماعی و خواست هیئت حاکمه برای ایجاد آرمانشهری که همانند پایتختهای کشورهای پیشرفتهٔ غربی باشند، ذهنیت تحول شهری را در تهران به وجود آوردند .
|
روند توسعهٔ تهران با ایجاد شهرکهای تهرانپارس و نارمک در شرق و تهرانویلا، شهرآرا و گیشا در غرب ادامه یافت .
|
روند توسعهٔ تهران با ایجاد شهرکهای تهرانپارس و نارمک در شرق و تهرانویلا، شهرآرا و گیشا در غرب ادامه یافتند .
|
برنامههای توسعهٔ تهران بسیار گسترده بودند و این شهر یکی از شهرهای موفق آسیایی آن دوران بود .
|
برنامههای توسعهٔ تهران بسیار گسترده بودنند و این شهر یکی از شهرهای موفق آسیایی آن دوران بودن .
|
مطالعات نخستین طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۵ آغاز شد و در ۱۳۴۹ به تصویب رسید .
|
مطالعات نخستین طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۵ آغاز شد و در ۱۳۴۹ به تصویب رسیدند .
|
در این برهه، تهران حدود ۱۸۰ کیلومتر مربع وسعت داشت و جمعیت آن به ۲٫۷ میلیون نفر میرسید .
|
در این برهه، تهران حدود ۱۸۰ کیلومتر مربع وسعت داشتند و جمعیت آن به ۲٫۷ میلیون نفر میرسیدن .
|
این طرح، گسترش شهر تهران را بهدلیل وجود ارتفاعات در شمال و شرق و نامناسب بودن زمینهای جنوبی، در منطقهٔ غرب تعیین کرد و سطح شهر را به ده منطقه با مراکز مجهز تقسیم و شبکهای از آزادراهها و بزرگراهها را نیز پیشنهاد کرد .
|
این طرح، گسترش شهر تهران را بهدلیل وجود ارتفاعات در شمال و شرق و نامناسب بودن زمینهای جنوبی، در منطقهٔ غرب تعیین کردندند و سطح شهر را به ده منطقه با مراکز مجهز تقسیم و شبکهای از آزادراهها و بزرگراهها را نیز پیشنهاد کردندند .
|
برندهٔ مسابقه، حسین امانت، در نهایت برج شهیاد (آزادی) را که هماکنون از برجهای معروف جهان است، طراحی کرد .
|
برندهٔ مسابقه، حسین امانت، در نهایت برج شهیاد (آزادی) را که هماکنون از برجهای معروف جهان است، طراحی کردند .
|
تأسیس دانشگاهها و مراکز آموزشی متعدد در این دوران توانست اوضاع آموزشی تهران را بسیار بهتر کند .
|
تأسیس دانشگاهها و مراکز آموزشی متعدد در این دوران توانست اوضاع آموزشی تهران را بسیار بهتر کندند .
|
این مسابقات، به عنوان نخستین رویداد بینالمللی مهم ورزشی در تهران برگزار شد؛ همچنین این برای نخستینبار بود که بازیهای آسیایی در خاورمیانه برگزار میشد و ورزشگاه آریامهر (آزادی) به عنوان یکی از بزرگترین ورزشگاههای جهان، میزبان اصلی این بازیها بود .
|
این مسابقات، به عنوان نخستین رویداد بینالمللی مهم ورزشی در تهران برگزار شد؛ همچنین این برای نخستینبار بودنن که بازیهای آسیایی در خاورمیانه برگزار میشد و ورزشگاه آریامهر (آزادی) به عنوان یکی از بزرگترین ورزشگاههای جهان، میزبان اصلی این بازیها بودنن .
|
انقلاب ۱۳۵۷ به همراه درگیری نیروهای نظامی و مردم انقلابی در تهران، پایتخت ایران را محل راهپیماییها در زمان انقلاب و حتی پس از آن کرد .
|
انقلاب ۱۳۵۷ به همراه درگیری نیروهای نظامی و مردم انقلابی در تهران، پایتخت ایران را محل راهپیماییها در زمان انقلاب و حتی پس از آن کردند .
|
همچنین هنگام جنگ ایران و عراق، تهران به صورت مکرر تحت حملات هوایی میگ-۲۵ و موشکی اسکاد قرار گرفت که با تلفاتی نیز همراه بود .
|
همچنین هنگام جنگ ایران و عراق، تهران به صورت مکرر تحت حملات هوایی میگ-۲۵ و موشکی اسکاد قرار گرفتند که با تلفاتی نیز همراه بودن .
|
دفاع از تهران در آن دوران برعهدهٔ سامانهٔ ضدهوایی بود .
|
دفاع از تهران در آن دوران برعهدهٔ سامانهٔ ضدهوایی بودن .
|
پایتخت ایران دورانی دارای تنش را در دهههای اخیر گذراند که برای کل کشور پیامدهایی داشته است .
|
پایتخت ایران دورانی دارای تنش را در دهههای اخیر گذراند که برای کل کشور پیامدهایی داشتهاند .
|
پس از جنگ، توسعهٔ پایتخت با ساخت راهها و فضای سبز ادامه یافت .
|
پس از جنگ، توسعهٔ پایتخت با ساخت راهها و فضای سبز ادامه یافتند .
|
برج میلاد از مهمترین نمادهای توسعهٔ تهران در دهههای گذشته است که با ۴۳۵ متر ارتفاع، به عنوان بلندترین برج ایران، در ۱۶ مهر ۱۳۸۷ با شعار «آسمان نزدیک است» گشایش یافت .
|
برج میلاد از مهمترین نمادهای توسعهٔ تهران در دهههای گذشته است که با ۴۳۵ متر ارتفاع، به عنوان بلندترین برج ایران، در ۱۶ مهر ۱۳۸۷ با شعار «آسمان نزدیک است» گشایش یافتند .
|
انتقال پایتخت مخالفانی دارد که شامل دولت حسن روحانی نیز میشود؛ اجرایی نبودن، پابرجا بودن مشکلات تهران، هزینهٔ زیاد و وجود نداشتن زیرساخت در دیگر شهرها، از دلایل مخالفان این کار هستند .
|
انتقال پایتخت مخالفانی میدارند که شامل دولت حسن روحانی نیز میشود؛ اجرایی نبودن، پابرجا بودن مشکلات تهران، هزینهٔ زیاد و وجود نداشتن زیرساخت در دیگر شهرها، از دلایل مخالفان این کار هستند .
|
این موضوع توانست به شکلگیری کلانشهر تهران کمک کند و تهران را به یکی از بزرگترین کلانشهرهای خاورمیانه تبدیل کرد .
|
این موضوع توانست به شکلگیری کلانشهر تهران کمک کندند و تهران را به یکی از بزرگترین کلانشهرهای خاورمیانه تبدیل کردند .
|
افزایش جمعیت با وجود اینکه به شکلگیری کلانشهر تهران کمک کرد، در کنار ناکارآمدی مدیریت شهری بر مشکلات آن نیز افزود؛ آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ترافیک از این دسته مشکلات هستند .
|
افزایش جمعیت با وجود اینکه به شکلگیری کلانشهر تهران کمک کردند، در کنار ناکارآمدی مدیریت شهری بر مشکلات آن نیز افزود؛ آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ترافیک از این دسته مشکلات هستند .
|
تهران در پهنهای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنههای جنوبی البرز گسترده شده است و ۷۳۰ کیلومتر مربع مساحت دارد .
|
تهران در پهنهای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنههای جنوبی البرز گسترده شده است و ۷۳۰ کیلومتر مربع مساحت میدارند .
|
از نظر جغرافیایی نیز در ۵۱ درجه و ۱۷ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۳ دقیقهٔ طول خاوری و ۳۵ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۴ دقیقهٔ عرض شمالی قرار دارد .
|
از نظر جغرافیایی نیز در ۵۱ درجه و ۱۷ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۳ دقیقهٔ طول خاوری و ۳۵ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۴ دقیقهٔ عرض شمالی قرار میدارند .
|
گسترهٔ کنونی تهران از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافته است؛ این ارتفاع از شمال به جنوب کاهش مییابد .
|
گسترهٔ کنونی تهران از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافتهاند؛ این ارتفاع از شمال به جنوب کاهش مییابند .
|
همچنین بافت نامتراکم، وجود باغهای کهن، بوستانها، فضای سبز حاشیهٔ بزرگراهها و کم بودن فعالیتهای صنعتی در شمال شهر کمک کردهاند تا هوای مناطق شمالی بهطور متوسط ۲ تا ۳ درجهٔ سانتیگراد خنکتر از مناطق جنوبی شهر باشد .
|
همچنین بافت نامتراکم، وجود باغهای کهن، بوستانها، فضای سبز حاشیهٔ بزرگراهها و کم بودن فعالیتهای صنعتی در شمال شهر کمک کردهاند تا هوای مناطق شمالی بهطور متوسط ۲ تا ۳ درجهٔ سانتیگراد خنکتر از مناطق جنوبی شهر باشند .
|
نسیم توچال: با سرد شدن سریع رشتهکوههای البرز در شبها، کانون پرفشار محلی روی کوه توچال شکل گرفته و این جریان سرد بهدلیل سنگینی و فشار زیاد به سمت پایین کوه روان میشود؛ بدینترتیب، در شب نسیم ملایمی از سمت شمال به درون شهر میوزد .
|
نسیم توچال: با سرد شدن سریع رشتهکوههای البرز در شبها، کانون پرفشار محلی روی کوه توچال شکل گرفتهان و این جریان سرد بهدلیل سنگینی و فشار زیاد به سمت پایین کوه روان میشود؛ بدینترتیب، در شب نسیم ملایمی از سمت شمال به درون شهر میوزد .
|
بادهای غربی: این بادها ازجمله بادهای سیارهای هستند که در تمام طول سال، کمابیش شهر تهران را تحت تأثیر قرار میدهند و میتوان آنها را باد غالب خواند .
|
بادهای غربی: این بادها ازجمله بادهای سیارهای هستند که در تمام طول سال، کمابیش شهر تهران را تحت تأثیر قرار میدهند و میتوان آنها را باد غالب خواندند .
|
وزش باد غالب از سمت غرب سبب میشود که غرب شهر همواره در معرض هوای تازه قرار گیرد؛ با وجود اینکه این باد دود و آلودگی نواحی صنعتی غرب را به همراه میآورد، وزش شدید آن میتواند هوای آلوده را از شهر تهران بیرون ببرد .
|
وزش باد غالب از سمت غرب سبب میشود که غرب شهر همواره در معرض هوای تازه قرار گیرند؛ با وجود اینکه این باد دود و آلودگی نواحی صنعتی غرب را به همراه میآوردن، وزش شدید آن میتواند هوای آلوده را از شهر تهران بیرون ببرند .
|
در بیشتر سالها، فصل زمستان نیمی از کل بارشهای سالانهٔ تهران را تأمین میکند .
|
در بیشتر سالها، فصل زمستان نیمی از کل بارشهای سالانهٔ تهران را تأمین میکنند .
|
اسفند پربارانترین ماه سال است و حدود یکپنجم از بارش سالانه در آن صورت میگیرد .
|
اسفند پربارانترین ماه سال است و حدود یکپنجم از بارش سالانه در آن صورت میگیرند .
|
میانگین بارش سالانهٔ شهر در مناطق شمال و جنوب گاهی بسیار تفاوت دارد .
|
میانگین بارش سالانهٔ شهر در مناطق شمال و جنوب گاهی بسیار تفاوت میدارند .
|
در محدودهٔ تهران بین ۲۰۵ تا ۲۱۳ روز هوای صاف تا کمی ابری وجود دارد .
|
در محدودهٔ تهران بین ۲۰۵ تا ۲۱۳ روز هوای صاف تا کمی ابری وجود میدارند .
|
یکی از شدیدترین بارندگیهای تهران در ۱ اردیبهشت ۱۳۴۱ روی داد و این بارش ۱۰ ساعت طول کشید؛ هواشناسی نیز اعلام کرد میزان بارش یک روز تهران معادل شش سال بوده است .
|
یکی از شدیدترین بارندگیهای تهران در ۱ اردیبهشت ۱۳۴۱ روی دادند و این بارش ۱۰ ساعت طول کشیدند؛ هواشناسی نیز اعلام کردند میزان بارش یک روز تهران معادل شش سال بودهاند .
|
بررسیهای زمینشناسی انجام شده بیانگر آن است که شهر تهران روی گسلهای زیادی قرار دارد .
|
بررسیهای زمینشناسی انجام شده بیانگر آن است که شهر تهران روی گسلهای زیادی قرار میدارند .
|
با بررسی زمینلرزههای روی داده در گسترهٔ تهران و پیرامون آن، زمینلرزههایی به بزرگی ۷٫۷ درجهٔ ریشتر را میتوان یافت .
|
با بررسی زمینلرزههای روی دادهان در گسترهٔ تهران و پیرامون آن، زمینلرزههایی به بزرگی ۷٫۷ درجهٔ ریشتر را میتوان یافتند .
|
همچنین بررسیها نشان میدهد که گسلهای مشا در ارتفاعات البرز و گسل گرمسار فعالیت بیشتری داشتهاند .
|
همچنین بررسیها نشان میدهند که گسلهای مشا در ارتفاعات البرز و گسل گرمسار فعالیت بیشتری داشتهاند .
|